VAR-verklaring veranderen en op den duur weg

De bestaande Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) is voor zzp`ers omslachtig en biedt alleen de opdrachtgever voordelen. Daarom moet de VAR niet alleen anders, deze moet op den duur ook verdwijnen. Eén definitie van zzp`er is voldoende. Dat vinden drie FNV-organisaties voor zzp`ers: FNV ZBo, FNV Zelfstandigen in Diensten, Handel en FNV KIEM. Ze hebben daarover de politiek een brief gestuurd.

In mei vroeg FNV ZBo al om persoonlijke inschrijving van buitenlandse zzp`ers bij de Kamer van Koophandel, inclusief controle op beheersing van de Nederlandse taal. Dit om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Maar schijnzelfstandigheid komt niet alleen onder buitenlandse werkkrachten voor. De drie in hun brief aan regering en Tweede Kamer: `Vooral in sectoren zoals tuinbouw, bouw en zorg, maar ook in de audiovisuele sector worden mensen onder druk gezet om een VAR-wuo aan te vragen of vraagt de opdrachtgever het door hem ingevulde VAR-formulier te ondertekenen.` Ook dat levert schijnzelfstandigheid op.

Geen bescherming zzp`er
En wiens belang is de VAR? Dat van de opdrachtgever! Die hoeft nooit bang te zijn dat hij alsnog premies hoeft af te dragen: hij is door de VAR `gevrijwaard`. De zzp`er niet. Vindt de Belastingdienst bij controle achteraf dat er toch geen sprake van zelfstandigheid was, dan kan er tot vijf jaar worden nagevorderd. ZBo, KIEM en Zelfstandigen in hun brief: `Als de zzp’er tot vijf jaar terug zelfstandigenaftrek, MKB-vrijstelling en andere fiscale voordelen voor ondernemers moet terugbetalen, leidt dit tot enorme terugvorderingen en veelal tot een persoonlijk faillissement.`

Voorlopig alleen VAR-wuo
De bestaande vier verschillende VAR`en zijn verwarrend. Alleen bij de VAR-wuo gaat het om een echt zelfstandig ondernemer. Daarom pleiten de drie FNV-organisaties ervoor alleen deze VAR-wuo voorlopig te laten voortbestaan. Maar dan moet de zelfstandige zich daarvoor wel persoonlijk melden; ook moet hij of zij goede voorlichting krijgen wat het inhoudt om zelfstandig ondernemer te zijn.

Definitie in plaats van VAR
Op den duur kan de hele VAR verdwijnen. En wel als eindelijk alle wettelijke regelingen één definitie van zzp`er hanteren, zoals de Sociaal-Economische Raad vorig jaar voorstelde: `Een zzp`er is iemand die ervoor gekozen heeft om gedurende een zekere periode zelfstandig, voor eigen rekening en risico, zelf werkzaamheden voor anderen te verrichten op basis van een overeenkomst van opdracht, al dan niet in combinatie met een dienstverband of een uitkering.`