Drugs en kalmeringsmiddelen in oppervlaktewater

In het oppervlaktewater van de Rijn en de Maas zijn zeer lage concentraties van amfetaminen, slaap- en kalmeringsmiddelen, opiaten en cocaïne aangetoond. Dit blijkt uit onderzoek uitgevoerd door het RIVM in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam, KWR Watercycle Research Institute en de Spaanse Universiteit Jaume I

In totaal werden 65 watermonsters uit rivieren, drinkwater en stedelijk afvalwater onderzocht op de aanwezigheid van 37 verschillende drugs en afbraakproducten die allemaal onder de Opiumwet vallen. Het is de grootste set aan opiaten die momenteel gemeten kan worden. Deze stoffen konden worden opgespoord met behulp van geavanceerde meettechnieken (hoge resolutie massa spectrometrie) die sinds kort beschikbaar zijn.

Een groot deel van de onderzochte stoffen in de Maas en Rijn komt vanuit het buitenland naar Nederland, maar ook het afvalwater van Nederlandse rioolwaterzuiveringsinstallaties levert een bijdrage. De concentraties stoffen in het Nederlandse afvalwater blijken vergelijkbaar te zijn met die van andere West-Europese landen.

Hoewel een aantal van de onderzochte stoffen dus in oppervlaktewater blijken voor te komen, blijkt ook uit het onderzoek dat ze verwijderd of in ieder geval sterk in concentratie verlaagd worden tijdens de drinkwaterzuivering. In het drinkwater konden daardoor uiteindelijk nog maar drie stoffen (kalmeringsmiddelen) aangetoond worden in hoeveelheden die geen acuut gevaar voor de volksgezondheid opleveren.

Meer cocaïne in Amsterdam dan in Utrecht

Pim de Voogt, Bijzonder Hoogleraar (Emerging) Water Contaminants bij het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica (IBED) coördineerde de bijdrage vanuit de UvA.

"Een interessante bijkomstigheid is dat het met behulp van de gemeten concentraties ook mogelijk bleek om de cocaïne consumptie in een aantal steden in te schatten en met elkaar te vergelijken", aldus de Voogt die naast zijn aanstelling bij de UvA ook werkzaam is bij KWR Watercycle Research, "Uit de vergelijking bleek bijvoorbeeld dat in Amsterdam per 1000 inwoners veel meer cocaïne gebruikt wordt dan in Utrecht."

Het onderzoek heeft ook de aandacht getrokken van de landelijke media. Naast artikelen over het onderzoek in NRC Handelsblad, Trouw, Parool en De Telegraaf, is De Voogt ondermeer geïnterviewd door TROS radio, NOS radio 1, Q-Music, AT5 Radio en Radio Rijnmond.